Franchising sözleşmesi, taraflarca sözleşme serbestisi (TBK m. 26) kapsamında oluşturdukları, kanunda düzenlenmeyen, tam iki tarafa borç yükleyen atipik bir sözleşmedir . Atipik bir sözleşme olmasından dolayı sözleşmenin tüm unsurlarını kapsayacak bir tanım yapmak güçtür. Amerika’da franchising sözleşmesinin tanımı yapılmayıp Federal Ticaret Komisyonu tarafından yapılan düzenleme ile sözleşmenin içermesi gereken asgari şartlar ifade edilmiştir . Bu şartlar; franchise alana franchise verenin gayri maddi mallarını kullanım hakkının devredilmesi, franchise verenin sürümü sürekli desteklemesi ve ilişkinin belli miktar parayı içermesidir . Franchising sözleşmesi lisanslamanın özel bir türüdür . Franchising sözleşmesi, bağımsız iki taraf arasında birbirine uygun irade beyanlarıyla oluşan tam iki tarafa borç yükleyen sürekli bir sözleşmedir . Kırca sözleşmeyi şu şekilde tanımlamıştır : “Franchise sözleşmesi, konusu bir mal ve/veya hizmetin sürümü ve dağıtımı olan, sürekli bir sözleşme olup, bununla mal ve/veya hizmeti üreten ve/veya satan franchise veren; adı, sembolü, markası gibi gayrı maddi mal ve değerlerini kullanarak bunların sürümünü yapma hakkını bir ücret karşılığında, belli bir bölgede kendi ad ve hesabına çalışan, bağımsız kişilere (franchise alanlara) vermeyi borçlanır. Franchise veren bu sözleşme ile ayrıca mal ve/veya hizmetlerin en iyi şekilde pazarlanmasını sağlamak için pazar araştırması ve tanıtım (reklamlar) yapmak, bu konuda kendine özgü bir anlayış geliştirip, bir organizasyon kurmak ve franchise alanları çalışmalarından yararlandıracak şekilde bu organizasyona dahil etmek yükümlülüklerini üstlenir. Franchise alan ise, ücret yanında sözleşme konusu malların sürümünü desteklemek, bu konuda gerekli tüm bilgileri franchise verene iletmek, franchise verenin pazarlama ilkelerine, talimatlarına uymak, eğitim programlarına katılarak bu doğrultuda işletmesini yürütmek ile yükümlüdür.”.

Franchising sözleşmesinin taraflarından biri; kendine ait gayri maddi mallarının kullanımını devreden, franchise veren ya da franchisördür . Sözleşmenin diğer tarafı ise franchise verene ait olan gayri maddi malları kullanan, franchise alan ya da franchiseedir . Taraflar arasında karşılıklı fayda ilişkisi vardır .

Taraflar birbirine uygun irade beyanları ile herhangi bir şekil şartı olmadan franchising sözleşmesini düzenleyebilirler . Taraflar arasında eşitlik olduğu ifade edilse de tarafların birbirinden farklı ekonomik basamaklarda olduğu açıktır. Franchising sözleşmesinde dikey iş birliği mevcuttur .

IV.FRANCHİSİNG SÖZLEŞMESİNE UYGULANACAK HÜKÜMLERİN   BELİRLENMESİ

Franchising sözleşmeleri, kanunda düzenlenmeyen atipik sözleşmelerdir . Ancak karma sözleşme mi yoksa sui generis sözleşme mi olduğu tartışmalıdır . Kabul edilen görüşe göre sözleşmeye uygulanacak hükümler farklılık arz eder.

Sui generis sözleşmeler, kısmen veya tamamen kanunda bulunmayan sözleşme türlerinin unsurlarından meydana gelir . Karma sözleşmeler ise, kanun düzenlediği çeşitli sözleşme tiplerinin kanunun öngörmediği tarzda biraya gelmesiyle oluşan sözleşmelerdir .

 Karma sözleşme olması durumunda da kıyas görüşüne göre; sözleşmelere, kanun hükümlerinin uygun düştüğü ölçüde kıyasen uygulanacağı ifade edilir . Bu genel kabul edilen görüştür. Soğurma görüşüne göre önemli olan unsur hangi sözleşme tipine aitse, o sözleşmenin hükümleri uygulanmalıdır . Birleştirme görüşüne göre ise; sözleşmede yer alan her edime, edimin ait olduğu kanun hükmü uygulanmalıdır .

Franchising sözleşmeleri tam iki tarafa borç yükleyen sürekli sözleşmelerdir. Sözleşme süresi boyunca tarafların birbirlerine karşı borçları devam eder. Franchising sözleşmesinin taraflarının borçları yapma veya yapmama şeklinde olabilir.

Franchising sözleşmeleri, çerçeve sözleşmesi niteliğindedir . Taraflar genel şartları belirledikten sonra, ileride bu şartları destekleyen sözleşmeler yapma borcu altındadır .

Öğretide, franchising sözleşmelerinde tarafların borçlarını ifa ederken göstermeleri gereken özen belirlenirken, basiretli tacir ilkesi referans alınmıştır . Ancak bir sözleşmenin tarafı olması kişiyi tacir kılmaz. Gerçek kişilerin tacir olabilmesi için bir ticari işletmeyi kısmen de olsa kendi adına işletmesi gerekir (TTK m. 12/1). Franchise alan ve franchise verenin tacir olup olmadığına kanuna göre karar verilmelidir.

 Franchising sözleşmesinin esaslı unsurlarından olan ücret , franchise alanın asli edim borcudur . Franchise alan yapılan sözleşme kapsamında kendisine sunulmuş olan gayri maddi malları kullanım hakkından dolayı bir ücret ödemesi gerekir . 

Ücretin türü, sözleşme ile kararlaştırılabilir. Taraflar isterse ücreti; başlangıç ücreti ve/ veya sözleşme süresi boyunca ciro üzerinde ödenen ücretler (royalty) veya toptan ve bir kere yapılan ücret (lumpsum- fee) şeklinde kararlaştırılabilir .

Franchising sözleşmesinde, franchise alanın reklam giderlerine cirosunun belli bir yüzdesi ile katılacağı kararlaştırılabilir . Reklam, ciro artırmak için başvurulan en etkin yöntemlerden biridir. 

Başlangıç ücreti, franchise alanın sisteme dahil olması sebebiyle ödediği ücrettir . Başlangıç ücreti kararlaştırıldığı takdirde ücret, franchising sözleşmesinin kurulmasından sonra muaccel olur . TBK m. 97’den hareketle sözleşme kurulduktan sonra franchise veren kendi borçlarının yerine getirmez ise, franchise alanın ücret ödeme borcundan söz edilemez . 

Franchising sözleşmesi beklenenden önce feshedilmişse, başlangıç ücreti sözleşmenin devam etmesi gereken süre ile orantılı olacak şekilde franchise alana iade edilmelidir . Uygulamada başlangıç ücretinin iade edilemeyeceği franchising sözleşme ile kayıt altına alındığı görülebilmektedir . Burada somut olaya göre değerlendirme yapılmalı, tarafların sözleşmedeki rolleri dikkate alınmalıdır. Eğer tarafların ekonomik statüleri eşitse sözleşme kapsamında değerlendirilebilir.

Sürekli ücret, periyodik olarak franchise alanın cirosuna göre belirlenen ücrettir . Ücret miktarı genellikle franchise alanın yıllık cirosunun belirli bir yüzdesidir . Bu ücret borcu franchise verenin sürekli olarak franchise alanı korumakla yükümlü olmasından kaynaklanır .

Mc Donald’s bayilerinden Lara Gıda A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Tunç Öğel, her ay cirosunun %23.5’ni franchise verene ödediklerini ifade etmiştir .

Mal franchising gibi sözleşmelerde taraflar ücret kararlaştırmayabilirler . Mal franchisingi, franchise alanın tüm malları franchise verenden almayı üstlendiği sistemdir . Mal franchisinginde, dolaylı ücret olduğu ifade edilebilir.

Sözleşmede kararlaştırılmasa da franchise alan, franchising sözleşmesine konu olan mal ve hizmetin sürümünü yapma, mal ve hizmeti destekleme borcu altındadır . Franchise alanın mal ve hizmetleri müşteriye ulaştırma borcu olması ile birlikte bu borcu yerine getirirken gerekli çabayı sarf etmelidir . Franchise alandan aktif faaliyette bulunması beklenir . Franchise alan mal ve hizmetlerin sürümünü artırmak için gerekli faaliyetleri kendi adına yapar . 

Franchise alanın bu borcu, franchising sözleşmesini vekalet sözleşmesine benzetir . Burada franchise alan, franchise verenin menfaatine bir iş görme ediminde bulunur . Çıkan uyuşmazlıkta vekalet sözleşmesi hükümleri uygun düştüğü ölçüde kıyasen uygulanabilir . Franchising sözleşmesi gibi acentelik sözleşmesi de sürümde aracı olan sözleşmeler olduğu için, acentelik hükümleri niteliği uygun düştüğü ölçüde kıyasen uygulanması mümkündür .

Sürümü artırmak için franchise alan gerekli olan faaliyetleri yerine getirmelidir. Bu faaliyetler arasında kampanyalar düzenlemek, reklam yapmak olabilir. Franchise alan sürümü artırma borcu, esasında franchising sözleşmesinin asli edim borcudur.   Çünkü sürüm arttıkça ciro da artacaktır . 

Franchise alanın sürümü artırmak için faaliyetlerde bulunurken, franchise veren tarafından kendisine verilmiş olan gayri maddi malları kullanmalıdır . Franchise alan, gerekli faaliyetleri franchise verenden emir ve talimat alarak yapabilir .

Gayri maddi mallar, cismani varlığı olmayan insan zekâsının ürünü olan değerlerdir . Burada hem bir hak hem de bir borç söz konusudur . Franchise alanın gayri maddi malları kullanma borcu, sürümü destekleme borcuna katkı sağlar . Gayri maddi mallar ile ifade edilmek istenen ad, marka, işaret, know- how ve patenttir .  Franchise alan bu malları fiilen kullanması gerekir .

Franchise alanın gayri maddi malları kullanma borcu, lisans sözleşmesinde lisans alanın gayri maddi malları kullanma borcu ile benzerlik gösterir . Lisans sözleşmesinde, lisans alanın gayri maddi malları kullanma borcu her zaman asli edim olmamakla birlikte; franchise sisteminde sözleşmede kararlaştırılmasa dahi asli edim borcudur, zira bu borç sözleşmenin doğası gereğidir . Franchise alan gayri maddi malları kullanmadığı takdirde asli borca aykırılık teşkil etmiş olur . Franchising sisteminde gayri maddi malları kullanma borcu, lisans sistemine göre daha kapsamlıdır . Çünkü lisans sözleşmelerinde lisans alanın gayri maddi malları kullanma borcu, asli edim yükümlülüğü değil yan edim yükümlülüğüdür .

Tüketicilerin alışveriş yaparken dikkat ettiği noktalardan biri de, alışveriş yapılan işletmenin güvenirliğidir. Bu kapsamda tüketicide marka ve imaja güven duygusunun oluşturulması gerekir. Gayri maddi malları kullanma borcu da marka ve imaj birliğini sağlamak amacıyla oluşturulmuştur .

Franchise alan, franchise verenin marka ve imaj birliğine zarar vermemelidir. Aksi takdirde franchise alanın sözleşmeden kaynaklanan sorumluluğu gündeme gelir . Bu borcun ihlali, somut olaya göre franchise verene haklı nedenle fesih hakkı verebilir . Sözleşme ile taraflar gayri maddi malların kullanım borcunun bir kısmını veya tamamen ortadan kaldıramazlar .

Franchise alan bu yükümlülüğünü yerine getirmek için işletmenin görünür yerlerinde işletme adını, franchise verenin markasını ve tanıtıcı işaretlerini kullanmalıdır . Bu durum, franchise alanın gayri maddi malların fiilen kullanma borcunun sonucudur. Franchise alanın bu yükümlülüğü, franchising sözleşmesinin konusu ile sınırlıdır . 

Franchising sisteminde franchise verenin gayri maddi malları ön planda olmalıdır. Bu sebepten dolayı franchise alan, kendi işletmesinde; franchise verenin kendisine devrettiği gayri maddi malları ön plana çıkarmalı, kendi gayri maddi mallarını ise bu malların gerisinde tutmalıdır .

3. TALİMATLARA UYMA VE KONTROLLERE KATLANMA BORCU

Sistemin birliği ve imaj birliğini sağlamak amacıyla franchise veren, genel talimatları içeren bir işletme el kitapçığını sözleşme kurulmasıyla birlikte franchise alana verir . Talimatlara uyma borcu genel işletmeyi kapsar niteliktedir. Bu talimatlara örnek olarak; çalışanların kıyafetleri, ürünlerin hazırlanışı, hizmetlerin sunum şekli, muhasebenin nasıl tutulması gerektiği örnek gösterilebilir . Franchise alan işletmesi için gerekli faaliyetlerde bulunurken franchise verenin talimatlarına uymalıdır .

Franchise alanın sözleşmeden kaynaklanan talimatlara uyma borcu hizmet sözleşmesi tarafı olan işçinin talimatlara uyma borcu ile benzerlik gösterir . Bu kapsamda çıkan uyuşmazlıklarda hizmet sözleşmesine ilişkin hükümler kıyasen uygulanabilir . Franchise verenin talimatlarına uyma borcu franchise alanın bağımsızlığını zedelemez. Zira franchise alan; kendi adına işletme işleten, işletmesinin çalışanlarını kendisi belirleyen  esnaf veya tacirdir.

Franchise verenin talimat verme hakkı, sözleşme ruhu ile sınırlıdır. Sitemin amacına aykırı bir talimata franchise alanın uyma yükümlülüğü yoktur . Bu kapsamda franchise alanın borcunu, franchise verenin talimat verme hakkı oluşturur . Esasında talimatlara uyma borcundan dolayı franchise alanın zarar görmesi sözleşmeden kaynaklanan özel güven unsurunu da zedeler . Franchise verenin temel konularda, franchise alana talimat verme hakkı yoktur .

Franchise alanın talimatlara uyma borcunun bir diğer sonucu ise, franchise verenin denetimine katlanma borcudur . Franchise alan, firanchise veren tarafından görevlendirilenlerin gerekli kontrolleri yapmasına zemin oluşturmalıdır . Sözleşme ile kontrol yılın belli dönemleri ile sınırlandırılabilir .

Talimatara uyma noktasında franchise alanın sorumluluğu; vekalet sözleşmesindeki vekilin, acentelik sözleşmesinde acentenin ve tek satıcılık sözleşmesinde tek satıcının sorumluluğundan daha ağırdır . Franchise alanın talimatlar doğrultusunda faaliyette bulunması sayesinde franchise verenin ticaret unvanı veya markasının olduğu her yerde yeknesak bir görünüm oluşur .

Franchise alanın sözleşme konusunu oluşturan malzemeleri devamlı olarak franchise verenden temin etme borcu bulunmamaktadır . Ancak franchise alan, temin ettiği malların kalitesi franchise verenin marka ve imajını zedelememesi gerekir . Ürünler istenilen kalitede olduğu sürece üçüncü kişilerden temin edilmesinde herhangi bir engel yoktur.

Ürünün üçüncü kişiden temin edilmesinin bir diğer sınırını ise ürünün özelliği oluşturur. Eğer ürün belli özelikleri barındırması gerekiyorsa bu ürünü, franchise verenden veya franchise verenin belirlediği üçüncü kişiden temin edilmesi sözleşme ile kararlaştırılabilir . Ancak sözleşme ile tüm ürünlerin franchise verenden alınması gerektiğini ifade eden kayıtlar geçersizdir. Çünkü bu kayıtlar sözleşme serbestisine aykırıdır . Ancak öğretide aksi görüşte olan yazarlar da vardır.

Franchising sözleşmesine taraflar sözleşme konusu malları, franchise verenden veya belli bir üçüncü kişiden temine edileceği yönünde kayıt konulabilir . Ürünlerin alımı noktasındaki sınırlama getirmek için konulan kayıtların nedeni kalite standardını sağlamaktır. Kalite standardını sağlamak amacıyla getirilen kayıtlar, birer bağlayıcı kayıttır . 

Avrupa Birliği Adalet Divanı, sözleşme serbestisini kısıtlayan bu tür kayıtların maksadı belli bir kalite ve standart sağlamak ise geçerli olacağını aksi takdirde Avrupa Topluluğu içindeki rekabet ortamını bozacağını ifade etmiştir .

Bağlayıcı kayıtların yasak kapsamına girip girmediğini sözleşmenin lafzından ziyade sistemin ruhuna göre karar verilmelidir . Buradaki amaç hâkim durumun oluşmasını engellemek değil, bu durumun rekabet ortamını yok etmesine mâni olmaktır . Ancak franchise verenin hâkim durumda olduğu bir piyasada bağlayıcı kayıt anlaşması yapılırken franchise alanın özgür olduğunu ifade etmek zordur .

Franchising sözleşmesinde, taraflar arasında sıkı bir güven ilişkisi vardır . Güven ilişkisinin doğal sonucu olarak da franchise alan, franchise verenin menfaatlerini korumalıdır ve sadakat borcuna uygun hareket etmelidir.

Acentenin müvekkilin menfaatlerini koruması gerektiği, TTK m. 109/1’de açıkça ifade edilmiştir. Franchise alan, franchise verenin menfaatlerini koruma noktasında gerekirse kendi menfaatlerini göz ardı etmelidir . Franchise alanın, franchise verenin menfaatlerini korumak için bazı ek yükümlülükleri doğmaktadır. Bu yükümlülükler aşağıda incelenmiştir.

Franchise alan, sözleşme süresi boyunca ve sözleşme bittikten belirli bir süre franchise veren ile rekabet edemez . Franchise alan, sözleşme konusu ana ürüne benzer ürünler satamaz ve benzer bir sistem kuramaz .

Rekabet etmeme yükümlülüğü franchise alanın, franchise verenin menfaatlerini koruma ve sadakat borcundan kaynaklanan bir yükümlülüktür . Rekabet etmeme güven ilişkisinin yoğun olduğu acentelik sözleşmelerinde de önem arz eder . Franchising sözleşmesine ilişkin rekabet etmeme yükümlülüğüne ilişkin uyuşmazlıklara, acentelik sözleşmesi için düzenlenen hükümler kıyasen uygulanabilir . Sözleşme ile franchise alanın yan işlerle ilgilenmesini yasaklamak için, bu yan işlerin franchise veren ile rekabet içerisinde olması gerekir .

2002/ 2 Sayılı Dikey Anlaşmalara ilişkin Grup Muafiyeti Tebliğinde  rekabet etmeme anlaşması için belli şartların olması gerektiğinden bahsetmiştir . Tebliğe göre sözleşme süresince geçerli bir rekabet etmeme anlaşması için sözleşme süresi belirsiz olmamalıdır ve belirlenen süre de beş yılı geçmemelidir .

3. SIR SAKLAMA 

Sır saklamadan kast edilen öğrenilen bilgilerin hiçbir şekilde üçüncü kişilere açıklanmamasıdır . Sır saklama borcu, Franchise alanın franchise verenin menfaatlerini koruma ve sadakat borcunun sonucudur. Sır saklama yükümlülüğüne aykırılık, sözleşmenin devam ettirilmesini güç hale getireceği açıktır. Saklanılacak bilgiler üçüncü kişilerin erişemeyeceği bilgilerdir . Bu yükümlülüğün doğması için sözleşmede kararlaştırılmasına gerek yoktur .

Franchising sözleşmeleri özel bir güven ilişkisine dayandığı için, franchise alan bizzat ifa ile yükümlüdür . Franchising sözleşmeleri, franchise alanın kişiliğinin ön plana çıktığı sözleşmelerdir . Bu konu ile çıkan uyuşmazlıklara TBK m. 506/1 vekilim bizzat ifa borcu hükmü kıyasen uygulanabilir .

Franchise alan sözleşmeden kaynaklanan borcunu yerine getirirken, yardımcı kişiler kullanabilir . Ancak franchise alanın talimatları ve gözetimi altında çalıştıkları için, franchise alan bu durumda TBK m. 116’ya göre sorumlu olur .

Franchise alan sözleşmede kaynaklanan borçlarının bir kısmını veya tamamını üçüncü bir kişiye bırakamaz, ancak taraflar sözleşmede tam aksini kararlaştırılabilirler . Özellikle yurtdışında franchise verenin belirli bir ülkede veya bölgede franchise vermeye yetkili kılmak amacıyla yaptığı master franchisining sözleşmelerinde, franchise veren bu izni açıkça verir . Bu durumda franchise alan alt vekil tayin etmeye yetkili vekilin, göstermesi gereken özeni göstermelidir  (TBK m. 507/2).

Franchising sözleşmesinde francise alan, sözleşmeden kaynaklanan talep hakkının devrini gerçekleştiremez . Zira franchise alan sistemi kullanmadan sürümü destekleyemez .

Francise alan; franchise verenin talebi olduğu zaman, talebi olmasa da belli periyotlarda franchise verene bilgi vermesi gerekir . Franchise alan sözleşme konusu mal ve hizmetlerle ilgili her türlü bilgiyi franchise verene bildirmelidir.

Somut uyuşmazlığa göre vekilin talep üzerine bilgi verme yükümlülüğünü düzenleyen TBK m. 508/1 ve acentenin bilgi verme yükümlülüğüne ilişkin TTK m. 110/1 kıyasen uygulanabilir . Eğer franchise alan bilgi verme yükümlülüğünü ihlâl ederse TBK m. 510/2 gereğince tazminat sorumluluğu gündeme gelir . Ancak acentenin bilgi verme yükümlülüğü, franchise alanın bilgi verme yükümlülüğüne daha yakındır denilebilir .

Bilgi verme borcu yerine getirilmez ise franchise veren, franchise alanın mevcut durumunu öngöremez, dolayısıyla aralarındaki güven yok olur . Ancak her bilgi vermeme güveni yok eder demek de doğru değildir .

Türk ve İsviçre yargı kararlarında sözleşme sonrası sorumluluğu ifade eden bir karara rastlanmamıştır . Herhangi bir kanuni düzenlemede mevcut değildir. Sır saklama, rekabet etmeme gibi münferit yükümlülükler üzerinden bazı eserlerde  açıklamalar yapılmıştır .

Sözleşme sonrası sorumluluktan bahsetmek için evvela; kusur, zarar ve illiyet bağı olmalıdır .  Bu genel şartların yanı sıra sonraya etki eden bir yükümlülük olmalı ve bu yükümlülük ihlâl edilmelidir . 

  Sözleşmede kararlaştırılmasa dahi franchise alan sözleşmenin sona ermesinden sonra, franchise verenin gayri maddi mallarının kullanımına son vermelidir . Sözleşme konusu gayri maddi mallar niteliklerine uygun olarak iade edilmelidir .

Franchise alan sözleşme ile kullanım hakkına eriştiği, franchise verenin ticaret unvanı, marka ve ilgili işaretlerini işletmesinden kaldırmalıdır . Sözleşme sona erdikten sonra franchise alan, gayri maddi mallardan hiçbir şekilde faydalanmamalıdır.

Franchise alanın iade borcuna, vekilin iade borcuna ilişkin TBK m. 508/1 kıyasen uygulanabilir.  . Franchise alanın, franchise verenden alacağı varsa iade kapsamına giren mallar üzerinde hapis hakkı mevcuttur . 

Franchising sözleşmesi haksız nedenle feshedilse de franchise alan gayri maddi malların kullanımına son vermelidir ve iade etmelidir. Çünkü feshin hüküm ve sonuçları karşı tarafın hakimiyet alanına ulaştığı anda geleceğe etkili olarak doğar.  Franchising sözleşmesinin feshinin haklı olup olmadığı ve sözleşme konusu gayri maddi malın iadesi ayrı ayrı değerlendirilmelidir .

Rekabet etmeme borcu, kanun koyucu tarafından düzenlenmemiştir . Sözleşme sonrasında rekabet etmemeden bahsedilebilmesi için sözleşmeye kayıt konulması gerekir . Sözleşmeye rekabet etmeme şartının eklenmesi ile franchise alanın ekonomik geleceği risk altına girmemelidir .  Rekabet etmeme klozunun sınırını da TBK m. 26 ve m.27 birlikte değerlendirerek oluşturulmalıdır .

Rekabet etmeme borcuna, hizmet sözleşmesine ilişkin TBK m. 444- 447 kıyasen uygulanabilir . Rekabet etmeme şartı yazılı  olmalıdır. TBK m. 444/ 2’ye  istinaden rekabet yasağı konulması için franchise alanın sözleşme süresince franchise verenin müşteri çevresini, üretim sırlarını ve genel iş işleyişini bilmelidir. Buradaki bilgi üçüncü kişilerin kolay bir şekilde öğrenebileceği bilgiler olamamalıdır.

Franchise alan rekabet yasağına aykırı davranması durumunda TBK m. 446’ya  istinaden tüm zararları karşılamalıdır . TBK m. 444’te sayılan nedenleri geniş yorumlanmamalıdır . Rekabet yasağının süresi özel durum ve koşullar dışında iki yılı aşamaz . Hâkim somut olayın özelliklerine göre belirlenen süreyi kendisi değiştirebilir . 

Burada TBK m. 445  kıyasen uygulanabilir . Son olarak eğer rekabet yasağının devam etmesinde franchise verenin gerçek bir yararı yoksa, rekabet yasağı sona erer (TBK m. 447’ye  kıyasen)  . Sözleşmenin feshinde franchise verenin hatası var ise, rekabet yasağından bahsedilemez (TBK m. 447/2’ye  kıyasen) . Çıkan uyuşmazlıklarda acenteye ilişkin rekabet etmeme yasağını düzenleyen hükümler de kıyasen uygulanabilir  (TTK m. 123 ). 

Franchising sözleşmesi süresince franchise alana verilen bilgilerin sır niteliği vurgulanması durumunda veya sır olduğu ifade edilmemesine rağmen franchise alanın sır olduğunu anlaması gerekiyorsa ve franchise verenin iradesi de bu yöndeyse sır saklama yükümlülüğünden bahsedilir . Bu yükümlülük sözleşme sona erdikten sonra da devam eder . Sır saklama borcun varlığı için açıkça kararlaştırmaya gerek yoktur .

Franchise alanın sır saklama yükümlülüğüne aykırı davranması durumunda sözleşmeye dayanan tazminat sorumluluğuna ve haksız rekabete ilişkin sorumluluğa gidilebilir . Burada sözleşmeden sonrasını etkileyen sorumluluk (culpa post contrahendum) mevcuttur . 

AKÇAAL, Mehmet: Sözleşme Sonrası Sorumluluk, Konya 2018.

ALTINTAŞ, Ayşe Tuğba: Franchise Sözleşmesinde Tarafların Borçları, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2019.

AYATA, Yeşim: Franchise Sözleşmesinde Tarafların Borçları, İstanbul 2015.

DEMİRAĞ AKTAŞ, Leylan/ YILDIZ, Şükrü: “Franchise Sözleşmesinin Sona Ermesi ya da Feshi Durumunda Franchise Verilen Taşınmazın Hukuki Durumu”, İTÜGD, C. 3, S. 6, Y. 2019, s. 115- 131.

EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, B. 22, Ankara 2017.

GÜÇLÜ, Hasan Ali: Franchise Sözleşmesi, B. 2, Ankara 2020.

GÜVERCİN ŞAHAN, Ayşe: Milletlerarası Özel Hukukta Franchise Sözleşmesi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul 2018.

KIRCA, Çiğdem: Franchise Sözleşmesi, Ankara 1997.

KÜLTER, Banu/ DEMİRGÜNEŞ, Kartal: “Franchise Değeri ve Franchise Değerinin Tespit Edilmesine Yönelik Bir Uygulama”, DEÜİİBF, C. 21, S. 2, Y. 2006, s. 93- 106.

OZAN, Can: “Franchise Sözleşmelerinde Kararlaştırılan Sözleşme Sonrası Rekabet Yasağı Bağlamında Bir Yargıtay Kararının Değerlendirilmesi”, ABD, C. 1, S. 1, Y. 2014, s. 50- 67.

SARAL, Onur, Franchise Sözleşmeleri, Bahçeşehir Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2020.

TORUN, Zeliha: Rekabet Hukuku Açısından Franchise Sözleşmelerinin İncelenmesi, Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2012.

TUZLU, Zeynep, Franchise Sözleşmesinin Sona Ermesi ve Sonuçları, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir 2012.

ULAŞ, Dilber: “Franchising Sisteminin Girişimcilik Açısından Değerlendirilmesi”, İTÜGD, C. 8, S. 3, Y. 2006, s. 133- 151.

YÜKSEL, Hasan Levent: Franchise Sözleşmesinin Genel Olarak İncelenmesi, İfası ve Sona Ermesi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2013.

YAVUZ, Fatma, Franchise Sözleşmesinde Franchise Alanın Hak ve Yükümlülükleri, Gaz, Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2015